راهنمای کامل رسم درخت تصمیم

تصمیم گیری درست نیازمند تجزیه و تحلیل دقیق اطلاعات است. شما برای اینکه به خوبی تصمیم بگیرید باید بتوانید خطرات و تهدید های بالقوه را شناسایی و شانس موفقیت خود را به درستی ارزیابی کنید. درخت تصمیم یا decision tree به همین دلیل طراحی شده است. هدف اصلی از رسم یک درخت تصمیم بهبود توانایی های تصمیم گیری شما و کمک به جلوگیری از نتایج نامطلوب یا حتی فوبیای تصمیم گیری است.

درخت تصمیم چیست؟

درخت تصمیم نوع خاصی از نمودار ها است که برای تجسم فرآیند تصمیم گیری با ترسیم مراحل مختلف عمل و نتایج بالقوه آن ها به کار گرفته می شود.

این نمودار در زمینه های مختلف، از مدیریت امور مالی گرفته تا مسائل تخصصی ای مثل بازاریابی و علوم کامپیوتر مورد استفاده قرار می گیرد و بییشترین کاربرد را برای تصمیماتی دارد که از پیچیدگی بالایی برخوردار اند و گزینه های متعدد و نتایج نامطمئنی برای آن ها تصور می شود.

درخت تصمیم به شما کمک می کند که مرحله به مرحله تصمیم خود را پیش ببرید و با پرسیدن سوالات کوچک تر، مسئله اصلی را به چند قدم کوتاه تر تبدیل نمایید. در واقع این نمودار مثل یک چک لیست عمل می کند که شما می توانید دستورالعمل های آن را به صورت مرحله ای دنبال کنید تا مطمئن شوید که چیزی از قلم نمی افتد.

مراحل رسم درخت تصمیم

• با هدف اصلی خود شروع کنید: هدف یا تصمیم نهایی ای را که باید اتخاذ شود در بالای صفحه بنویسید، این درواقع ریشه درخت تصمیم شماست.
• هر اقدام ممکن را بنویسید: هر یک از گزینه های خود را ثبت کنید و با یک پیکان به ریشه اصلی وصل نمایید. در این مرحله باید هرگونه هزینه و فرصت را در نظر داشته باشید.
• گره ها را ایجاد کنید: نتایج هر اقدام چیست؟ اگر تصمیمی است که باید گرفته شود، یک گره مربع شکل رسم کنید و اگر نتیجه نامشخص است، یک برگ دایره ای بکشید.
• شانس موفقیت هر گزینه را تعیین نمایید: هنگامی که تصمیم به رسم یک درخت تصمیم می گیرید باید تحقیقات خود را کاملا انجام دهید تا بتوانید به طور نسبی احتمال موفقیت هر یک از گزینه ها را تعیین کنید. این تحقیق را می توانید از داده های صنعت خود یا ارزیابی پروژه های قبلی سازمان شروع کنید.
• ریسک را در مقابل سود بسنجید: ارزیابی ریسک و سود هر یک از گزینه هایی که درخت تصمیم به شما می دهد، کمک می کند تا احتمال دستیابی به نتیجه مطلوب افزایش یابد.

نماد ها و اشکال هندسی در درخت تصمیم

درخت تصمیم معمولا از سه عنصر مختلف تشکیل می شود:

• ریشه: این بخش که در بالاترین قسمت درخت قرار می گیرد، درواقع هدف اصلی شما را نشان می دهد.
• شاخه ها: شاخه هایی که از ریشه سرچشمه می گیرند، گزینه های مختلفی را که برای تصمیم گیری دارید نشان می دهند.
• برگ ها: برگ ها نتیجه هر شاخه از تصمیم را نمایش می دهند و معمولا به دو دسته تقسیم می شوند، برگ های مربعی که نشان دهنده تصمیم دیگری هستند که باید در نتیجه تصمیم اول گرفته شوند و برگ های دایره ای که نشان دهنده نتیجه نهایی هستند.

چرا باید در مدیریت پروژه از درخت تصمیم استفاده کنیم؟

مدیریت پروژه معمولا شامل تصمیمات زیادی است. از تخصیص منابع گرفته تا اولویت بندی وظایف همگی تاثیر بسزایی در نتیجه و بازدهی نهایی تیم اجرایی دارند. درخت تصمیم در مدیریت و برنامه ریزی بهتر برای بخش های مختلف پروژه به شما کمک می کند و به شما نشان می دهد که آیا پروژه باید به مرحله بعدی انتقال پیدا کند یا بهتر است در کیفیت مراحل قبلی بازنگری انجام شود. در نتیجه مدیر پروژه می تواند به خوبی ارزیابی کند که آیا منابع فعلی سازمان برای برآوردن نیاز های پروژه در جدول زمانی مشخص کافی است یا خیر. این موضوع به تصمیم گیری آگاهانه در مورد انجام اقدامات لازم برای پیشبرد بهتر پروژه می انجامد.

علاوه بر این شما می توانید از درخت تصمیم برای لانچ کردن پروژه های جدید و معرفی محصولات تازه به بازار صنعت خود استفاده کنید؛ زیرا این فرآیند نیز شامل تصمیماتی استراتژیک است و در هر مرحله از تجزیه و تحلیل بازار و انتخاب روش های تبلیغاتی گزینه های زیادی پیش روی شما وجود خواهد داشت. در این شرایط درخت تصمیم به شما کمک می کند که قابلیت های تولید و استراتژی های بازاریابی انتخابی را بسنجید و ببینید که آیا این گزینه ها با عرضه موفق یک محصول همسو هستند یا خیر.

جمع بندی

درخت تصمیم نوعی نمودار است که به تیم ها و افراد در اتخاذ تصمیم های درست و برگزیدن گزینه های کم ریسک تر و پر سود تر کمک می کند. برای رسم یک نمودار درختی شما باید ابتدا هدف اصلی را مشخص و سپس گزینه های احتمالی را تعیین کنید. شما در این مرحله با در نظر گرفتن سود و زیان ناشی از هر انتخاب، نتیجه نهایی را پیش بینی می کنید و بهترین گزینه را به مرحله اقدام می رسانید.