JSON چیست و چرا از آن استفاده کنیم؟

JSON فرمت اصلی تبادل داده برای برنامه های کاربردی وب است. در اوایل دهه 2000 آن را قسمتی از جاوا اسکریپت معرفی کردند. پس از آن به مرور زمان توسعه یافت و به رایج ترین رسانه برای توصیف و تبادل اطلاعاتی که بر پایه متن قرار دارند، تبدیل شد. در این مقاله قصد داریم به این پرسش ها پاسخ دهیم که JSON چیست؟ چه تاریخچه ای دارد؟ و در قیاس با دیگر فرمت ها چه برتری هایی دارد؟

JSON چیست؟

نشان گذاری شیء جاوا اسکریپت (JavaScript Object Notation (JSON)) قالبی استاندارد است که از آن برای به نمایش درآوردن داده ها استفاده می کنند. در حال حاضر JSON فرمت استاندارد جهانی است و تمام داده ها با آن تبادل می شوند. این فرمت را در قسمت های مختلف برنامه نویسی مانند فرانت اند (front-end)، ساید سرور (server-side)، سیستم ها، میان افزار ها و پایگاه های داده می توان مشاهده کرد.

تاریخچه JSON به چه زمانی بر می گردد؟

پس از این که دانستید JSON چیست ، بهتر است با تاریخچه آن نیز آشنا شوید. در ابتدا JSON را قالبی برای ارتباط برقرار کردن میان مشتری های جاوا اسکریپت و سرور های پشتیبان در نظر می گرفتند. با گذشت زمان به صورت قالبی در برنامه نویسی درآمد که برنامه نویسان جلویی می توانستند با استفاده از آن با صفحه پشتی ارتباط بگیرند. این کاربرد JSON خیلی سریع با استقبال کم نظیر برنامه نویسان و متخصصان این حوزه واقع شد. آن ها همچنین متوجه شدند که این قالب، قالبی بسیار منعطف است و با استفاده از آن می توانند فیلد ها را موقتا اضافه، حذف و یا به روز رسانی کنند. امروزه این فرمت را فرمت استاندارد جهانی می دانند.

چرا توسعه دهندگان نرم افزار از JSON استفاده می کنند؟

تفاوتی نمی کند که این توسعه دهندگان در حال کار بر روی چه نوع برنامه ای هستند. آن ها در هر صورت به راهی برای رد و بدل کردن اطلاعات خود نیاز دارند. توسعه دهندگان این نیاز در پایگاه های اطلاعاتی، منطق تجاری، انواع رابط کاربری و تمام ارتباطات سیستمی احساس می کردند. برای این که اطلاعات در درجه اول ساختارمند و سپس تبادل شوند، رویکرد های بسیاری دسترس است. به طور کلی داده ها به دو نوع تقسیم می شوند: داده های باینری و داده های مبتنی بر متن. JSON فرمت مبتنی بر متن است؛ در نتیجه هم افراد و هم ماشین ها می توانند آن را بخوانند. از این فرمت را به دلایل مختلفی استفاده روشی بسیار موفق برای قالب بندی داده ها می دانند. اولا JSON بومی جاوا اسکریپت است و در داخل برنامه های جاوا اسکریپت به صورت JSON نمایش داده می شود.

 دوما می توانید از JSON علاوه بر جاوا اسکریپت با سایر زبان های برنامه نویسی نیز استفاده کنید؛ بنابراین این فرمت برای رد و بدل کردن داده داده بین سیستم های ناهمگن نیز کاربرد دارد. یکی از مهم ترین ویژگی های این فرمت این است که افراد می توانند آن را بخوانند. زبان JSON برای ساختار دادن ابزاری همه کاره و بسیار کاربردی محسوب می شود. از سوی دیگر استفاده از آن در مقایسه با دیگر فرمت ها تقریبا بدون خطر است.

JSON در مقایسه با XML

مقایسه این فرمت با فرمت های دیگر به شما کمک می کند که دقیق تر متوجه شوید JSON چیست .

XML در گذشته فرمت غالب تبادل اطلاعات بود و JSON در اصل فرمت جایگزینی آن به حساب می آید. ایجاد کردن، تجزیه و تحلیل و حتی نگاه کردن فرم های کد های XML خسته کننده، وقت گیر و دشوار است. در حالی که استفاده از JSON در جاوا اسکریپت این گونه نیست. خواندن XML دشوار است و سرعت آن در کدنویسی چندان بالا نیست. JSON برای حل تمام این مشکلات ایجاد شده است.

JSON در مقایسه با YAML و CSV 

YAML و CSV فرمت هایی هستند که گاه با JSON مورد مقایسه قرار می گیرند. CSV یکی از قالب های قدیمی و پیش دیجیتال است که در نهایت در یارانه ها استفاده شد. YAML نیز از JSON الهام گرفته است و در حقیقت از نسل مفهومی آن به شمار می رود. فرمت CSV از مقادیر یک لیست ساده ارائه می دهد که هر ورودی آن با کاما یا کاراکتر های جداکننده دیگر از هم متمایز شده اند. همچنین یک ردیف اختیاری از فیلد های سر صفحه دارد. کارکرد این رسانه تبادل اطلاعات چندان زیاد نیست؛ اما همچنان می توانید از آن برای خروجی مقادیر زیادی داده استفاده کنید. دور از انصاف است که کارکرد فوق العاده آن را در سازماندهی داده های جدولی برای مواردی مانند صفحات گسترده نادیده بگیریم. YAML مجموعه ای گسترده تر از JSON است. به این معنا که از هرچه که این فرمت استاندارد پشتیبانی می کند، پشتیبانی می کند. اما پشتیبانی آن نسبت به JSON مختصر تر و محدود تر است. برای مثال YAML برای سلسه مراتب از تورفتگی بهره می برد و از بریس ها چشم می پوشاند. بیشترین کاربرد این فرمت در فایل های پیکربندی است.

جمع بندی

JSON یکی از فرمت های مهم تبادل داده و نشان دادن آن به افراد است و در حال حاضر فرمت استاندارد جهانی به شمار می رود. در مقایسه با سایر فرمت ها هم زبان های برنامه نویسی بیشتری را پوشش می دهد، سرعت بیشتری دارد و هم کار با آن آسان تر است. در این مقاله سعی کردیم توضیح دهیم که  JSON چیست و چه تحولاتی در دنیای برنامه نویسی ایجاد کرده است.